به نام خدا
چیستی و چگونگی طرح وجه تمایز برتر در انتخابات ۱۴۰۰
سید امین توکلانی 1400/01/17
چیستی وجه تمایز برتر یا مسلط در انتخابات ۱۴۰۰ یک مسئله واحد نیست و می تواند نسبت به مواضع سایر کاندیداها طرح شود اما با توجه به قابل حدس بودن اکثریت شعارها و وعده های کاندیداهای انتخابات ۱۴۰۰، میتوان وجه تمایز برتر و الگوی مسلط را در بهم زدن صفحه بازی خلاصه کرد، به این معنی که غالب نامزدها در صحنه انتخابات شروع به رقابتی تنگاتنگ بر سر وعده های پیرامون مسائل اقتصادی و رفاهی خواهند کرد، وعدههایی اعم از اشتغال، یارانه، رشد اقتصادی، پیشرفت و توسعه، نگاه به داخل، اقتصاد مردمی، تامین معیشت و...
اما در چنین رقابتی وارد شدن نه تنها مزیت رقابتی برای یک نامزد محسوب نمیشود بلکه او را مجبور به ارائه برنامهای با بیشترین وعده ها و بالاترین سطح تعهدات می نماید که یک وضعیت دو سر باخت را برای کاندیدای انتخاباتی رقم خواهد زد، به این معنی که اگر نامزد در انتخابات شکست بخورد، نه تنها در انتخابات شکست خورده بلکه کار را برای کاندیدای پیروز نیز سخت تر کرده و کاندید پیروز را مجبور به ارائه وعدههایی خلاف توان و ظرفیت های موجود نموده که این مسئله بعد ها با عدم تحقق وعده ها نه تنها منجر به از بین رفتن اعتبار فردی وی خواهد شد بلکه تمام هم فکران و رقبای انتخاباتی با وعده های مشابه را نیز زیر سوال خواهد برد و علاوه بر آن حداقل سرمایه اجتماعی باقی مانده برای نظام را نیز به باد خواهد داد و مردم را نسبت به صندوق رای دلسرد خواهدکرد.
و در صورتی هم که خود پیروز شود، علاوه بر تمام موارد فوق باید فشار اداره کشور و فشار ناتوانی از اجرای تعهدات خود را توامان به دوش کشد و همچنین تصور آینده سیاسی در دور دوم ریاست جمهوری و سایر پست ها نیز برای چنین فردی دور از ذهن است.
اما با توجه به حساسیت جامعه بر مسئله اقتصاد، اگر وجه تمایز در ارائه وعده ها و تعهدات اقتصادی بیشتر نیست پس در چیست؟
اینجا جاییست که علم سیاست به کمک علم اقتصاد آمده و راه حلی کاملا متفاوت را پیشنهاد می کند؛ به جای آنکه قول چیزی را بدهید، حقیقت ها را بگویید!
تجارب تاریخی نشان داده در زمان بحرانهای اقتصادی و اجتماعی، اطمینان مردم به یکدیگر و به ویژه به حاکمیت و سیاستمداران به شدت کاهش می یابد، در چنین وضعیتی در صورتی که سیاستمدارانی که قصد برگزیده شدن از سوی جامعه را دارند صرفا به تکرار وعدهها و شعارهای تکراری اکتفا کنند، نخواهند توانست ذهنیت جامعه را به شکل چشمگیری با خود همراه سازند و در نتیجه انتخابات نیز تنها امیدشان باید میزان پایگاه مردمی و اثرگذاری رسانه ای شان باشد.
اما در صورتی که در چنین وضعیتی یک نفر خلاف جریان شنا کند، نه تنها ممکن است از حمایت قاطع اکثریت برخودار شود بلکه می تواند سرمایه اجتماعی جدیدی خلق کرده و همزمان با تصدی مسئولیت و پست سیاسی خود، در نقش یک کنشگر اجتماعی نیز جریان سازی کند و سازوکارهای مطلوب خود( هم راستا با ارزش های خود ) را به جامعه معرفی کند.
البته که این مسئله یک امر قطعی نیست چرا که اساسا هیچ چیز در علوم تجربی و اجتماعی قطعیت ندارد اما در تاریخ سیاسی کشورها تجارب موفق بسیاری از این مسئله به چشم می خورد.
در موضوع انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰، این مسئله باید با طرح واقعیات موجود اقتصاد کشور و ترسیم یک تصویر واقعی از آن چه هستیم و آن چه در توان داریم آغاز شود ، سپس یک تصویر واقع بینانه از آن چه با توجه به این ساختار و ظرفیت ها می توانیم باشیم ارائه گردد و در نهایت برنامه رسیدن به آن تصویر مرسوم به مخاطب تفهیم شود، نکته کلیدی آن است که به وسیله ابزار علمی و منطقی، تمام توهمات و وعده های سخت و سنگینی که سایر نامزدها ارائه خواهند کرد مردود شود و با استفاده از ابزارهای یاد شده، دو قطبی پیشنهادی در چارچوب عقلانیت و منطق و برنامه ریزی در مقابل وعده ها و شعارها و توهمات، شکل گیرد تا حتی پایگاه های مردمی نامزدهای رقیب را به لرزه درآورده و تمام استدلال های آنان برای جذب رای های خاکستری را خنثی سازد، چنین سیاست مبتنی بر صداقت و عقلانیتی سوای آن که از منظر اخلاقی درست و پسندیده است بلکه حتی در صورت شکست در انتخابات پیش رو، با فرض ثبات شرایط، به احتمال بسیار بالایی در انتخابات پس از آن یعنی ۱۴۰۴ پیروز احتمالی خواهد بود.
اما در چگونگی طرح این سیاست با مردم ریزه کاری های فنی و مسائل تخصصی حوزه رسانه نقش مهمی خواهندداشت که ورود به جزئیات آن در این نوشتار نمی گنجد و نیازمند نگاهی همه جانبه به مسئله رقابت های انتخاباتی و نامزدهای حاضر در آن می باشد.
مقالات مرتبط:
- پیروز انتخابات ریاست جمهوری در ایران
- چیستی و چگونگی طرح تمایز برتر در انتخابات 1400
- سودای ریاست جمهوری و مسکن مهر
- ازدولت سیزدهم چه می خواهیم
- 12 گام برای شکوفایی اقتصاد ایران
- محاسن معرفی معاونین و وزرای ممورد نظر کاندیدای ریاست جمهوری پیش از برگزاری انتخابات
- انتخابات دولت سیزدهم رای به برنامه یا رای به شخص و جناح