صنعت نساجی و پوشاک ترکیه،الگوی پیش رو

به نام خدا

صنعت نساجی و پوشاک ترکیه، الگوی پیش رو

علی شمس - 1399/10/09

      با توجه به شیوع ویروس کرونا در سال ۲۰۲۰ رشد اقتصاد جهانی ضربه جدی خورده که سالها طول خواهد کشید تا زیان وارده جبران شود، خصوصاً کشوری مانند ترکیه که بخشی از درآمدش از راه گردشگری تامین می شود. به موجب تخمین بانک جهانی، اقتصاد ترکیه در پایان سال جاری 0.5% و در سال ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ رشدی معادل ۴درصد دست خواهد یافت.[1] البته تاثیری که شیوع ویروس کرونا بر اقتصاد جهانی گذاشته ممکن است پیش بینی ها را محقق نکند. در این میان نکته ی حائز اهمیت این است که اقتصاد ترکیه تنها بر صنعت گردشگری و توریسم متکی نیست.

اقتصاد ترکیه ترکیبی از صنایع بومی و صنعتی است که هر روز به وسعت این حوزه ها افزوده می شود و به گفته موسسه های مالی و اعتباری جهانی، اقتصاد ترکیه ششمین اقتصاد بزرگ اروپا است. همچنین صنعت نساجی و پوشاک این کشور پنجمین تامین کننده بزرگ جهان و سومین تامین کننده عمده در اتحادیه اروپا به شمار می آید. [8]

اقتصاد ترکیه با درآمد ملی بیش از 295 میلیارد دلار به عنوان شانزدهمین اقتصاد بزرگ جهان به شمار می آید.

ترکیه یکی از ۲۰ کشور برتر جهان از لحاظ تولیدات صنعتی است و سهم بخش صنعت در شاخص اشتغال ۱۹٪، درتولید ملی ۲۹٪ و در صادرات ۹۴٪ را به خود اختصاص داده است. [6] بزرگترین صنعت ترکیه نساجی است که حدود 17٪ از کل صنایع ترکیه را شامل می‌شود. لازم بذکر است که تاریخ تولیدات نساجی در ترکیه به دوران حکومت عثمانی بازمی گردد. در قرون شانزده و هفده میلادی تولید محصولات نساجی بسیار فراگیر و پیشرفته بود و وابستگی شدید حکومت عثمانی نشان از اهمیت این بخش داشت. با توسعه پرشتاب در قرن بیستم ظرفیت عظیمی از تولیدات نساجی در فاصله سالهای ۱۹۲۳ تا ۱۹۶۲ در این کشور ایجاد شد. رشد وسیع تولید پنبه بعنوان مهمترین ماده اولیه این صنعت، کمک بزرگی به پیشرفت آن در سالهای بعد نمود. تا سال ۱۹۷۲ و با نهایی شدن اولین برنامه توسعه ای کشور ترکیه، این بخش از صنعت از قدرت بسیاری برخوردار گردید. [2] بطوریکه در شرایط فعلی وضعیت صنعت نساجی و پوشاک در ترکیه نشان می‌دهد بیش از 52200 شرکت در این حوزه فعالیت نموده و ارزش تولیدی آنها سالانه به بیش از 61 میلیارد دلار می رسد.همچنین در زمینه صادرات نیز، مطابق داده‌های سازمان تجارت جهانی و گمرک ترکیه، در سال ۱۹۸۰ میزان صادرات نساجی و پوشاک ترکیه کمتر از ۵۰۰ میلیون دلار بوده که این میزان با روند رشد قابل‌ توجه، به ۲۹ میلیارد دلار در سال‌های اخیر رسیده است. [4]

پس از نساجی، پالایش نفت (۱۴٫۵٪)، صنایع غذایی (۱۰٫۶٪)، صنایع شیمیایی (۱۰٫۳٪)، صنایع فولاد و ذوب آهن (۸٫۹٪)، خودروسازی (۶٫۳٪) و ماشین سازی (۵٫۸٪) بیشترین سهم در صنعت ترکیه را دارند. از لحاظ صادرات، صنایع نساجی با۱۹٪، صنایع خودروسازی با ۱۸٪، صنایع فولاد و ذوب آهن با ۱۳٪، لوازم خانگی با ۱۰٪، صنایع شیمیایی و داروسازی با ۹٪ و ماشین سازی با ۷٪، عمده صادرات صنعتی ترکیه را تشکیل می‌دهند. [6] امروزه ترکیه بیش از 3.7% تولیدات پوشاک جهان را از آن خود کرده است[9] و پنجمین تأمین کننده پوشاک جهان است. [7]

با توجه به سرمایه بر بودن صنعت نساجی، اکثر تولیدکنندگان این بخش، ازنوع صنایع متوسط می باشند. افزون بر این برخی از صنایع بزرگ، ماشین آلات پیوسته ای جهت تولید محصولات نساجی و پوشاک دارند. در حدود ۷۵۰۰ واحد از واحدهای نساجی ترکیه تولیدات خود را جهت صادرات ارائه می نمایند و اغلب امکانات تولید در شهرهای استانبول، ازمیر، دنیزلی، کاهرامانماراس و گازیانتپ، متمرکز می باشد. این کشور بیش از ۴۹% از محصولات نساجی خود را به کشورهای عضو اتحادیه اروپا صادر می نماید. [3] و از مقاصد صادرات پوشاک این کشور می توان به کشورهای آلمان، انگلستان، فرانسه، اسپانیا، ایتالیا، هلند، دانمارک، آمریکا، بلژیک وسوئد، روسیه، رومانی، لهستان، اوکراین، آذربایجان، ازبکستان و عراق اشاره نمود. هم اکنون محصولات نساجی و پوشاک ترکیه حداقل سه هزار فروشگاه در ایران، روسیه، قزاقستان، عربستان سعودی، امارات، عراق، بلغارستان، یونان و رومانی داشته و ماهانه حدود 10 الی 15 فروشگاه جدید نیز افتتاح می‌شود. [10]

جدول 1: میزان صادرات پوشاک ترکیه در سال 2016 [8]

در تحقیقی که در سال 2012 توسط دانشگاههای نورثومبریا از انگلستان، رقابت پذیری در صنعت نساجی و پوشاک ترکیه انجام شده است، 202 فعال صنعت پوشاک و نساجی ترکیه، عوامل مدیریت کیفیت، تمرکز بر بازارهای خارجی، تولید تحت لیسانس برندهای خارجی، دسترسی قابل اطمینان به مواد اولیه و زیرساختهای تولید، برقراری ارتباطات شخصی و سازمانی، ایجاد تمایز در محصولات از طریق طراحی و برندینگ، و حمایت دولتی را از مهمترین عوامل افزایش رقابت پذیری شرکتهای ترک در عرصه جهانی دانسته اند.

تلاش مدیران شرکتهای ترکیه ای برای ایجاد تمایز محصول از طریق استراتژی تحقیق و توسعه، و نوآوری از مهمترین عوامل افزایش قدرت رقابت این صنعت بوده است. از نکات مورد چالش این صنعت در ترکیه می توان به افزایش هزینه نیروی کار داخلی که یکی از بزرگ‌ترین ضعف‌های آن است اشاره نمود. هزینه کار بیش از دو بار در مقایسه با دهه ۹۰ افزایش‌یافته است. هزینه انرژی و تامین مالی نیز نسبت به آمریکا و اروپا گران‌تر است. [5] علارغم این موضوع شرکتهای ترک برخلاف اکثر شرکتهای اقتصادهای در حال توسعه که به دام جنگ قیمتی افتاده و با کاهش قیمتها و به تبع آن کاهش دستمزدها از مهارت نیروی کار می کاهند و در نهایت قدرت رقابت پذیری خود را از دست می دهند، راه دیگری را در پیش گرفته و با تمرکز بر طراحی و برندسازی، ماشین و تکنولوژی تولید، تمایز در محصول، قدرت رقابت پذیری را برای خود حفظ کرده اند. [3]

در سال 2009 وزارت اقتصاد ترکیه" سند استراتژی صادرات 2023 ترکیه را تدوین کرد، هدف این سند دستیابی به صادرات 500 میلیارد دلاری، رتبه دهمین اقتصاد جهانی و رسیدن به سهم 1.5 درصدی از تجارت جهانی در سال 2023 یعنی صدمین سال تأسیس کشور ترکیه است.

بطور کلی نکات کلیدی استراتژی این کشور در موضوع تولید و صادرات که پوشاک و منسوجات را نیز شامل می شود، مسیر ترسیم شده زیر می باشد:

در این استراتژی، نقش سازمانهای غیر دولتی در صنعت پارچه و لباس ترکیه بسیار با اهمیت و موثر می باشد، طراحان جوان زیادی به یمن حمایت از شرکت در نمایشگاههای جهانی و مسابقات برگزارشده توسط سازمانهایی نظیر انجمن صادرکنندگان لباس و پارچه استانبول (İstanbul Tekstil ve Konfeksiyon İhracatçı Birlikleri) ITKIB به بازار مد جهان معرفی شده اند. علاوه بر این ایتکیب در سالهای اخیر امکان آموزش ضمن خدمت برای بیش از 4400 نفر کارکنان شرکتهای مختلف ترکیه ای را فراهم کرده است. از دیگر اقدامات ایتکیب ایجاد و ارائه آموزشهای حرفه ای در 7 هنرستان طراحی پارچه و لباس در ترکیه بوده است.

شرکتهای ترک به سبب حضور در بازارهای خارجی به قدرت رقابت پذیری بالاتری دست یافته اند و در این راستا، اهمیت کمتر برقراری ارتباطات سیاسی و حمایت دولتی برای شرکتهای ترکیه ای نسبت به سایر عوامل چشمگیرتر است. در واقع حضور این شرکتها در بازارهای بین المللی ایشان را از حمایت دولتی بی نیاز کرده است و می توان اذعان نمود که کلید پیشرفت صنعت پوشاک ترکیه رقابت پذیری این صنعت می باشد.

از دلایل مهم در بحث رقابت پذیری این صنعت می توان به موارد زیر اشاره نمود:

            -ترکیه از نظر مواد اولیه نساجی، کشوری غنی به شمار می آید. (هفتمین کشور تولیدکننده پنبه درجهان)

            -ترکیه موقعیت جغرافیایی مناسبی در میان اروپا، و آسیا و از طریق دریای مدیترانه با آفریقا دارد.

            -این کشور دارای نیروی کار جوان و ماهر در بخش پوشاک و نساجی است. بطوریکه از نیروی کار آسیایی ماهرتر و از نیروی کار اروپایی ارزانتر است.

           -شرایط نیروی کار در صنعت پوشاک ترکیه به مراتب مناسبتر از کشورهایی نظیر بنگلادش و چین است و مشکلات مربوط به سلامتی و شرایط انسانی کار در این کشور کمتر از رقبای آسیایی خود است.

           -صنایع زیرمجموعه و فینیشینگ (تکمیل کننده) در ترکیه از عملکرد خوبی برخوردارند، بیش از 320 شرکت درترکیه ظرفیت قابل توجهی برای صنعت فینیشینگ در صنعت پارچه و پوشاک این کشور ایجاد کرده اند.

           -بیش از 5200 شرکت ترک در وبسایت ترکیش فشن ثبت شده اند، و بیش از 1700 کلکسیون مختلف را به بازار عرضه می کنند، این ظرفیت بالا به تولید محصولات متنوع و گسترده از پوشاک سطح بالا تا محصولات بازار انبوه منجر شده است.

           -اغلب شرکتهای پوشاک ترکیه، واحدهای تولیدی کوچک و متوسط (SME ) هستند، امری که به تنوع تولید و انعطاف پذیری صنعت در برابر تغییرات اقتصادی منجر شده است.

           -تجهیزات تولید و فناوریهای جدید در شرکتهای ترکیه ای بیش از سایر کشورهای منطقه قابل مشاهده است. اغلب شرکتها مدرن و مجهز هستند و موفق به دریافت گواهینامه های کیفیت ایزو 9001 و 9002 شده اند.

           -قرارداد تجارت آزاد میان ترکیه و اتحادیه اروپا (از سال 1996) فعالیت شرکتهای ترکیه ای را تسهیل کرده است.

           -در سالهای اخیر به موازات رشد شاخصهای اقتصاد کلان این کشور، بخش خرده فروشی ترکیه رشد خوبی داشته است، بخش خرده فروشی این کشور در حال حاضر در دنیا رتبه دهم و در اروپا رتبه هفتم را دارا است.

           -ترکیه دارای جمعیت جوان با مشخصات دموگرافیک مشابه با کشورمان است حدود %17 از جمعیت این کشور در سن 15 تا 24 سال قرار دارند این عدد برای ایران %19 و برای کشوری مانند آلمان 11% است، میانه سن مردم ترکیه 30 سال است، در ایران این میانه 29 سال و در آلمان 47 سال است، همچنین افزایش درآمد مصرف کنندگان در شهرهای بزرگ، و علاقمندی ایشان به پیروی از روندهای صنعت مد و پوشاک از مزایای صنعت پوشاک ترکیه است.

           -همکاری میان برندهای خارجی و توزیع کننده های ترک منجر به رشد این صنعت شده است. فعالیت بیش از 800 برند پوشاک در ترکیه، 29 میلیارد دلار گردش مالی سالانه ایجاد کرده است، از این میان تنها 200 برند خارجی هستند و 600 برند ماهیت داخلی دارند.

           -بیش از 16 دانشگاه و موسسه آموزش عالی در ترکیه دوره های طراحی لباس ارائه می دهند.[3]

نکته مهم درتولید محصولات نساجی و پوشاک با کیفیت و ارزش افزوده بالا و قیمت مناسب، با تولید و بهره برداری ازماشین آلات روز دنیا نسبت مستقیم دارد. ترکیه یکی از کشورهای پیشرو درتولید ماشین آلات مدرن مورد نیاز این صنعت می باشد، بطوریکه در سال ۲۰۰۸، ۳% دستگاههای ریسندگی الیاف کوتاه، ۵% دستگاههای ریسندگی الیاف بلند، ۷٫۳% دستگاههای بافت حلقوی، ۳٫۴% ماشین آلات بافندگی بی ماکو، ۱۵٫۹%ماشین آلات بافندگی ماکویی و ۵٫۱% ماشین آلات بافت پشم در دنیا، توسط این کشور تأمین می شود. بنابراین وجود تجهیزات پایانی پیشرفته یکی از عواملی است که باعث شده بیشتر تولیدات نساجی این کشور دارای کیفیت و ارزش افزوده بالا و طبق آخرین طراحیهای روز دنیا باشد.[2] بر اساس آمار فدراسیون تولیدکنندگان نساجی بین‌المللی در سوییس (ITMF) طی بازه زمانی 1990 تا 2009 ترکیه دومین سرمایه‌گذار بزرگ در ماشین‌های بافتنی بود. آمار محموله‌های ماشینی نساجی بین‌المللی 2009 و 2010 مؤسسه ITMF نشان می‌دهد ترکیه مبالغ کلانی در ماشین‌آلات نساجی، به‌خصوص نخ‌ریسی سرمایه‌گذاری کرده است. [9]

علاوه بر مطالب فوق، تاکید می گردد که صنعت پوشاک و نساجی تنها شامل تولید کنندگان نمی شود، این صنعت وقتی کامل می شود که کل زنجیره ارزش آفرینی با هم رشد کنند. تجربه ترکیه نشان می دهد که همه بخشها از جمله؛ کشاورزی و تولید پشم و پنبه، تولید پارچه، طراحی پارچه، طراحی مد و لباس، خرده فروشی، نمایشگاهها، بخش حمل و نقل، دانشگاهها و موسسات و دولت می بایست به صورت سیستمی به فعالیتهایی بپردازند که دارای همسویی با هم بوده و به تقویت تولید و صادرات منجر می شود. نقش دولت در این میان به مثابه هماهنگ کننده تمامی بخشهای زنجیره ارزش صنعت بسیار حائز اهمیت است. یادآوری این نکته ضروری است که سیستم سیاسی ترکیه حزبی است، هرچند، هر از گاهی باعث تنشها و مجادلات می شود اما راه را برای انتقاد و ارزیابی دقیق امور بسیار هموار نموده است. در ترکیه، سیاست در خدمت اقتصاد و تجارت بوده و برای گسترش تولید و کسب درآمد بیشتر، چه در حوزه داخل و چه در حوزه خارج تلاش می کند. بر خلاف بسیاری از کشورهای منطقه ،مجادلات و تنشهای سیاسی گروهها و احزاب در این کشور به گونه ای نیست که روند معادلات اقتصادی را تضعیف نماید.بنابراین به اهمیت اقتصاد و تجارت پی برده و شبانه روز در راستای کسب قدرت اقتصادی بیشتر از هیچ کوششی دریغ نمی نمایند. اقتصاد ترکیه در سایه تدابیر دولت و نهادهای مدنی این کشور، جزو اقتصاد هایی بوده است که با کمترین خسارت توانسته است از بحران های اقتصادی در امان بماند.

درسیستم بازار سرمایه ترکیه هرچند می توان صاحبان سرمایه های کلان را با اسم عنوان کرد اما این به معنای عدم فعالیت سرمایه گذاران خرد نیست و این سرمایه گذاران نیز با چنگ و دندان با هولدینگها و شرکتهای عظیم رقابت می کنند و دولت نیز با تسهیل فضای رقابتی هم از تولید کنندگان خرد و هم از صاحبان سرمایه خرد حمایت می کند. در این راستا در ترکیه سازمانی به نام سازمان رقابت وجود دارد که هدف اصلی آن افزایش رقابت پذیری در بازار های اقتصادی ترکیه و جلو گیری از انحصار است. در بازار نیروی کار این کشور در کنار سازمان رقابت، وجود اتحادیه ها و تشکلهای کارگری و سندیکاههای کارفرمایی، قدرت انحصاری طرفین بازار را تا حد قابل ملاحظه ای تقلیل داده است.

صنعت نساجی ایران و همتای ترک آن تا همین چند دهه پیش وضعیتی تقریبا مشابه یکدیگر داشتند و حتی در دوره ای صنعت نساجی ایران بسیار جلوتر از رقیب خود در کشور همسایه بود. اما چه شد که طی دوره ای چند ساله صنعت نساجی ترکیه ضمن پیشی گرفتن از رقیب ایرانی خود به یکی از غول های دنیا تبدیل شد. علارغم اینکه پوشاک ترکیه به رشد چشمگیری دست یافت که از برخی جهات، شباهت‌هایی با ایران دارد و هر دو کشور به مواد اولیه فراوان و نیروی کار تحصیلکرده و آماده دسترسی دارند. اما میان آنها یک تمایز آشکار وجود دارد که می‌تواند به‌عنوان یک الگوی کاربردی برای کشور عزیزمان ایران به‌کار گرفته شود؛ در این زمینه ترکیه با استفاده از سیاست‌های تشویقی برای فعالان این صنعت توانسته خود را با یک تجربه موفق در عرصه جهانی مطرح نماید.

این تجربه موفق در صنایع نساجی و پوشاک که در کشورهای آسیایی مانند ژاپن، کره جنوبی، تایوان، چین نیز به وقوع پیوست و در کشورهای هند، ویتنام، بنگلادش و پاکستان نیز در حال تکرار است. الگویی از انتخاب درست مسیر توسعه اقتصادی و صنعتی همراه با سیاست گذاریها و اقدامات اجرایی پشتیبان متناسب محسوب می شود. جامعیت، انسجام، استمرار، انطباق و تغییر برنامه ها و عملکردها در طول روند توسعه، موضوع مهم و کلیدی در سیاست گذاریها و اقدامات اجرایی پشتیبانی دولت ترکیه از صنایع نساجی و پوشاک است. حوزه های پشتیبانی و حمایت ترکیه از صنایع نساجی و پوشاک از تخصیص زمین برای احداث کارخانه و مشوق های سرمایه گذاری تا تولید، نفوذ در بازارهای صادراتی و برندینگ را در بر گرفته است.

سیستم جدید مشوق های سرمایه گذاری از چهار طرح متفاوت تشکیل شده است و سرمایه گذاران داخلی و خارجی از دسترسی برابر به آنها برخوردار هستند:

ابزارهای پشتیبانی در چارچوب طرح مشوق های سرمایه گذاری شامل موارد زیر است:

                    - معافیت های مالیات ارزش افروده

                    - معافیت های حقوق و عوارض گمرکی وارداتی

                    - تخفیف های مالیاتی

                    - اجازه ذخیره مالیات درآمد

                    - پشتیبانی پرداخت حق بیمه تأمین اجتماعی سهم کارفرما

                    - پشتیبانی نرخ سود بانکی

                    - تخصیص زمین

                    - بازگشت مالیات ارزش افزوده

طرح مشوق های سرمایه گذاری منطقه ای براساس تقسیم بندی مناطق 6 گانه در ترکیه و با هدف توسعه مناطق کمتر توسعه یافته، مشوق هایی را به این مناطق، به ویژه در شرق و جنوب شرق ترکیه اعطا می کند. 

صنایع نساجی و پوشاک در ترکیه توسط وزارت صنعت و تجارت این کشور به عنوان صنعت منتخب راهبردی برای ایجاد اشتغال برگزیده شده است. ضمن اینکه در بین رشته های اقتصادی بالاترین نقش در توسعه اقتصادی ترکیه را برعهده داشته، هم اکنون نیز محور توسعه مناطق کمتر توسعه یافته جنوب شرقی و شرق ترکیه تبدیل شده است. فرآیند توسعه در اقتصادها به خودی خود اتفاق نمی افتد و نیازمند سیاست گذاری و حمایت دولت ها و به خصوص همکاری تنگاتنگ بین دولت و بخش خصوصی در جهت توسعه کشور است. بررسی روند توسعه صنایع نساجی و پوشاک ترکیه مشخص نمود که در طی یک روند هشتاد ساله دولت ترکیه به صورت مستمر به پشتیبانی خود از این صنعت ادامه داده است.این بسته جامع و کامل حمایت ها، مشوق ها و یارانه ها در طول زمان تکوین و تکامل پیدا کرده و با ملاحظات و شرایط زمانی انطباق یافته است. علاوه بر جامعیت کافی از پشتیبانی ها و حمایت های دولتی در حوزه های متنوعی شامل سرمایه گذاری و تامین مالی، معافیت های عوارض و حقوق دولتی، موضوعات تجاری، نیروی انسانی، آموزش، تحقیقات، طراحی مد، بازارسازی و بازاریابی و شبکه سازی و خوشه سازی وجود دارد.

در یک جمع بندی کلی حمایت ها و پشتیبانی های دولت ترکیه از صنایع نساجی و پوشاک این کشور به شرح زیر می باشد:

آموزش عالی و حرفه ای، تأمین نیروی انسانی ماهر و تحقیق و توسعه سرمایه گذاری مستقیم خارجی:

•             - سرمایه گذاری گسترده در جهت تأمین مواد اولیه (پنبه) با کیفیت و قیمت رقابتی
• 
  
•             -ایجاد مراکز صنعتی و ترویج خوشه های صنعتی نساجی و پوشاک و شبکه سازی مابین بنگاه های کوچک و متوسط
• 
  
•             -تخفیف هزینه انرژی الکتریکی تا سقف  50 درصد
• 
  
•           -تخفیف خاص و قابل ملاحظه مالیات ارزش افزوده تولیدات نساجی،، معافیت حقوق و عوارض گمرکی، سهم کارفرمای حق بیمه اجتماعی، تخفیف مالیات شرکت، تخصیص زمین مجانی و سرمایه گذاری و اعتبار بانکی با بهره صفر، پشتیبانی و تأمین کمک های مالی جهت تحقیق و توسعه، تحقیقات بازار، آموزش، ایجاد اشتغال، ایجاد دفاتر خارجی، ثبت اختراع، افزایش بهره وری، طراحی صنعتی و هزینه ثبت علائم تجاری، شرکت در نمایشگاه ها، برندینگ تولیدات در بازارهای بین المللی و کاهش هزینه های زیست محیطی، اتخاذ سیاست جایگزینی واردات و پس از آن توسعه صادرات از دیگر حمایت های دولت ترکیه در جهت توسعه صنعت نساجی بوده است.[6]

بطور کلی دلایل موفقیت این صنایع در ترکیه، وجود یک بسته جامع و کامل شامل؛ حمایت‌ها، مشوق‌ها و یارانه‌ها در طول زمان تکوین و تکامل، پایش تحولات از سوی دولت، آموزش، تحقیقات، تأمین نیروی انسانی ماهر، تحقیق و توسعه، طراحی و مد، بازارسازی و بازاریابی، شبکه‌سازی و خوشه‌سازی و بروزرسانی خط تولید می باشد. در واقع رشد متوازن جامعه در ابعاد مختلف از جمله در موضوع اقتصاد و رفتار هوشمندانه دولت در جلوگیری از فساد، موجب ایجاد بستر لازم در رشد و بالندگی هر یک از بخشهای تولیدی و خدماتی در کشور ترکیه گردیده است.

اصلی ترین نکته که بطورعام سبب مزایای صنعت در ترکیه شده است، نوع نگرش این کشور در ارزش آفرینی در حوزه اقتصاد است که موجب تولید ثروت در سطح کلان شده است.

در پایان چند نکته به هم وابسته با مد نظر قراردادن تجربه ترکیه در حوزه کلان کشور و خصوصا بخش صنعت نساجی و پوشاک بیان می گردد، امید است مورد توجه دست اندرکاران بخش های دولتی و غیر دولتی قرار بگیرد:

            -با یک عزم ملی مسیرهای انتقال کالا در قالب قاچاق دراشکال مختلف به هر نحو ممکن به داخل کشورمسدود گردیده و نسبت به ممنوعیت واردات برندهای پوشاک که ثبت داخلی نشده‌اند جلو گیری شود.

             -روحیه تلاشگری کارآفرینان به تنهایی نمی تواند تمام موانع را از پیش رو بردارد، بلکه می بایست فضای کلی تولید و کسب و کار را تسهیل نمود. لذا ضروری است ارزیابی لازم در مجموعه قوانین، آئین نامه ها و دستورالعملهای مرتبط با فضای کسب و کار به منظور ایجاد نگرش صادرات محور در آنها انجام شود و این امر ممکن نیست مگر در تعامل مستقیم بدنه دولتی با بخش غیر دولتی ( التزام به حاکمیت دولت – ملت درفضای کسب و کار)

            -بایستی به استقبال فضای رقابت بین المللی رفت واز اعمال حقوق و عوارض گمرکی در واردات محصولات نساجی و پوشاک در طی یک زمانبندی مشخص پرهیز گردد.

             -نیاز است طرح‌های حمایتی لازم به منظور کمک به رقابتی نمودن تولید، متناسب با فضای کسب و کار جهانی طراحی و در دستور کار متولیان دولتی قرارگیرد.

             -مسیر موفقیت یک روند طولانی است، نباید انتظار داشته باشیم که به یکباره از فضای محدود داخلی عبور کنیم و درهای بازارهای جهانی به رویمان باز شود.

             -صنعت پوشاک و نساجی تنها شامل تولید کنندگان نمی شود، این صنعت وقتی کامل می شود که کل زنجیره ارزش آفرینی با هم رشد کنند. تجربه ترکیه نشان می دهد که همه بخشها شامل کشاورزی و تولید پشم و پنبه، تولید پارچه، طراحی پارچه، طراحی مد و لباس، خرده فروشی، نمایشگاهها، بخش حمل و نقل، دانشگاهها و موسسات، و دولت می بایست به صورت سیستمی به فعالیتهایی بپردازند که در نهایت دارای همسویی با هم بوده و به تقویت تولید و صادرات منجر شود. نقش دولت در این میان به مثابه هماهنگ کننده تمامی بخشهای زنجیره ارزش صنعت بسیار حائز اهمیت است.

            -دستیابی به ارزش افزوده بدون توجه به هنر در صنعت طراحی لباس ممکن نیست، بخصوص اینکه ترکیه با استفاده از طراحی متناسب با فرهنگ اسلامی، بیشترین فروش را در محصولات مد اسلامی داراست. [11]

             -راه‌اندازی شهرک صنعتی تخصصی نساجی و پوشاک می‌تواند به توسعه این بخش از صنعت سرعت بخشد.

منابع:

مطالب مرتبط:

حسرت جهش تولید

بی توجهی به تولید و میل به واردات در سال جهش تولید

جهش تولید کدام کالاها

بخش خصوصی تشنه کمک دولت برای جهش تولید، دولت به دنبال افتتاح پروژه

12گام برای شکوفایی اقتصاد ایران