به نام خدا
رفع محدودیت توسعه شهرها، گامی برای تعدیل قیمت و دسترسی جوانان به مسکن
رفع محدودیت توسعه شهرها، گامی برای تعدیل قیمت و دسترسی جوانان به مسکن، تامین مسکن یکی از مهمترین دغدغه های کشور بویژه برای نسل جوان می باشد. قیمت ساخت هر مترمربع مسکن در سال 1398 از 2 تا 4 میلیون تومان متغیر بوده است و به این ترتیب هزینه ساخت یک واحد مسکونی 75 مترمربعی بین 150 تا 300 میلیون تومان می باشد و با پرداخت تسهیلات قرض الحسنه حدود 200 میلیون تومانی با دوره بازپرداخت 5 ساله، می توان افراد جامعه و بویژه جوانان را صاحب خانه نمود، اما آنچه مانع کار است قیمت زمین می باشد که با اضافه شدن آن به هزینه ساخت، قیمت ها چندبرابر گشته و از قدرت خرید جوانان خارج می گردد.
برای محاسبه قدرت خرید جوانان به حق الزحمه ماهیانه 2 میلیون تومانی آنان و اینکه کل دریافتی 30 سال خدمت آنها حدود 720 میلیون تومان خواهد شد اشاره می نماییم. لذا پر واضح است که ادامه روند کنونی در قیمت ساختمان، موجب افزایش هرچه بیشتر سن ازدواج و نا امیدی و بی انگیزگی بیشتر جوانان خواهد شد. اما واقعا چرا بایستی از وسعت 165 میلیون هکتاری کشور، تنها کمتر از 0.5 درصد آن به مناطق سکونتی اختصاص یافته و با این تصمیم، مشکلات متعددی بروز نماید که بعضا حل آنها غیرممکن می نماید. لذا به نظر می رسد که صفر نمودن قیمت زمین یکی از بهترین روشها برای خانه دار شدن جوانان و جلوگیری از رشد بی رویه قیمت مسکن در شهرها و بویژه شهرهای بزرگ می باشد. متاسفانه این محدودیت مخصوص شهرها نبوده و با تهیه و تصویب طرح های هادی برای روستاها، در وسعت محدوده مسکونی روستاها نیز محدودیت ایجاد شده است به طوریکه در برخی روستاها زمین با کاربری مسکونی برای احداث ساختمان برای سکونت جوانانی که در همان روستا ازدواج می کنند وجود نداشته و با دشواری زیاد و پرداخت هزینه هایی تحت عنوان خودیاری و هزینه تغییر کاربری، به روستایی اجازه ساخت مسکن داده می شود و به این ترتیب هزینه تمام شده ساخت مسکن در روستا نیز بی جهت افزایش می یابد.
از جمله مصادیق این موضوع، شهر تهران می باشد. ظرفیت بارگذاری جمعیتی این شهر در طرح جامع مصوب 1386 معادل 9 میلیون نفر پیش بینی و جمعیت ساکن در شهر براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 1395 معادل 8693706 نفر بوده است که با احتساب تعداد 490.000 واحد مسکونی خالی از سکنه در استان تهران که بخش قابل توجهی از آن در شهر تهران قرار دارد، عملا ظرفیت ساخت و ساز در شهر تکمیل و در نتیجه شاهد افزایش بیشتری در قیمت مسکن به واسطه محدودیت عرضه در مقابل تقاضا می باشیم. ضمن آنکه صدور پروانه ساختمانی جدید از سوی شهرداری نیز در تناقض با اهداف طرح جامع خواهد بود.
در راستای سیاستگذاری برای تامین نیاز مسکن جوانان، می توان با افزایش نظامند و هوشمندانه مساحت شهرها، ضمن کاهش هزینه تامین زمین در بهای تمام شده واحدهای مسکونی تولید شده، نسبت به افزایش قدرت خرید متقاضیان مسکن اقدام و همزمان راههای غیرمتعارف سوداگرایانه برای سودجویان و دلالان حوزه زمین های شهری را مسدود و از سراریز شدن منابع مالی سرشار به این سمت ممانعت به عمل آورد. آنچه که ممکن است دغدغه متولیان برای گسترش شهرها باشد، بحث هزینه های ایجاد زیربناها و روبناهای موردنیاز می باشد. این جاست که ضرورت به کارگیری فناوری های نوین و اصلاح الگوی مصرف و حرکت به سوی خانه های با مصرف انرژی متمایل به صفر روشن تر و استفاده از خدمات از راه دور و مجازی در حوزه های مختلف از جمله آموزش، سرگرمی و حتی کار و اشتغال می تواند بسیاری از دغدغه ها را برطرف نماید. طرح " خانه های پیش ساخته و شهرک های خودکفا" می تواند تحولی در سکونت گاه های مردم ایجاد نماید. آنچه مسلم است برای رهایی از مشکلات بایستی با استفاده از تجربیات گذشته، جرات به خرج داد و طرحی نو درانداخت.